Skuteczne wspieranie młodych ludzi w uczeniu się w obecnych czasach nie jest zadaniem łatwym. Każdy uczeń rozwija się w swoim tempie i ma swoje indywidualne potrzeby. Dlatego praca w szkole wymaga ogromnej kreatywności, ciągłego poszukiwania najbardziej adekwatnych metod, wspólnej, głębokiej refleksji, uważności i elastyczności.
We wspieranie szkoły w tych obszarach wpisuje się ocenianie kształtujące, które przyczynia się do zmieniania kultury pracy szkoły, rozwijania współpracy nauczycieli oraz upowszechniania takich metod nauczania, uczenia się oraz sposobów oceniania, które pomagają wszystkim uczniom się uczyć i rozwijać zgodnie z ich potrzebami.
Przyświeca nam założenie, że skuteczne uczenie się zachodzi przede wszystkim poprzez doświadczanie i samodzielne działanie. Tego rodzaju praca angażuje duży obszar ludzkiego umysłu, uruchamia emocje, pobudza do szukania powiązań i przywoływania zdobytej wcześniej wiedzy. Ocenianie kształtujące wspiera pracę szkoły w tym, by stwarzać uczniom warunki sprzyjające takiemu uczeniu się.
W tworzeniu optymalnego środowiska uczenia się ważną rolę odgrywa zespołowa praca nauczycieli, skoncentrowanie się na uczniach jako głównych uczestnikach procesu, zachęcanie ich do aktywnego uczestnictwa w tym procesie i rozwijanie w nich rozumienia własnych działań jako uczenia się.
Ocenianie kształtujące opiera się na społecznym charakterze uczenia się i zachęca do dobrze zorganizowanej nauki opartej na współpracy, zwraca uwagę na to, jak ważną rolę w osiągnięciach uczniów odgrywają motywacje i emocje oraz uwzględnia indywidualne różnice pomiędzy uczniami,
w tym wcześniej zdobytą wiedzę.
Tak wykorzystuje programy nauczania, aby od wszystkich uczniów wymagały zaangażowania i stanowiły wyzwanie, a zarazem nie były nadmiernym obciążeniem; formułuje jasne oczekiwania i spójne z nimi strategie oceniania; silnie promuje połączenia pomiędzy dziedzinami wiedzy a przedmiotami szkolnymi; oparte jest na włączaniu; jest wrażliwe na indywidualne i grupowe różnice; stanowi pomost pomiędzy społecznością lokalną, a szerszym światem jako element realnego przygotowania ucznia do życia w zmieniającym się świecie.
Powyższe korzyści ze stosowania oceniania kształtującego skłoniły nas w latach 2020-2022 do wdrażania oceniania kształtującego na poziomie podstawowym. Zaczęliśmy od opanowania podstawowych elementów i poznania zasad wdrażania go do praktyki szkolnej.
Następnie wzięliśmy udział w lekcji trenerskiej z ocenianiem kształtującym, planowaniem lekcji z elementami oceniania kształtującego, które sprzyjają uczeniu się i przygotowaniem się do jej prowadzenia.
Kolejnym etapem było zmierzenie się z zadaniem edukacyjnym:
– podjęcie refleksji na temat roli tych zadań w procesie uczenia się i nauczania,
– określenie kryteriów sukcesu dla zadania edukacyjnego,
– wybór zadań edukacyjnych sprzyjających realizacji określonego celu,
– zaplanowanie go.
Wreszcie przyszedł czas na doskonalenie umiejętności udzielania prawidłowej informacji zwrotnej, refleksja nad potrzebą współpracy z rodzicami i ustalenie strategii oceniania w kontekście pracy z informacją zwrotną.
Wszystkie te działania przyniosły oczekiwane efekty i w czerwcu 2022 roku otrzymaliśmy tytuł SZKOŁY UCZĄCEJ SIĘ oraz wspólnie z uczniami i rodzicami podjęliśmy decyzję o kontynuacji programu w etapie zaawansowanym.
Bogatsi o wiedzę i doświadczenia w zakresie pracy z elementami oceniania kształtującego oraz postrzeganie naszej Placówki pozytywnie, jako wspierającej środowisko uczenia się, w którym uczniowie stają się samodzielni i odpowiedzialni, nie boją się jasno komunikować swoich potrzeb i wątpliwości oraz rozwijają ważną dla ich przyszłości kompetencję – uczenie się, przez dwa kolejne lata 2022-2024 poszerzaliśmy swoje kompetencje z zakresu pracy z zadaniem edukacyjnym, budowaniem dialogu z uczniem, wykorzystaniem współpracy uczniów w procesie uczenia się, a także współpracą z rodzicami. Promowaliśmy ideę obserwacji koleżeńskiej i spacerów edukacyjnych, które sprzyjały dzieleniu się praktyką i doświadczeniem, kreatywnymi pomysłami związanymi z rozwijaniem nauczania i uczenia się oraz rozwijały współpracę pomiędzy wszystkimi nauczycielami w naszej szkole.
Dzisiaj wiemy, że codzienna komunikacja między nauczycielami a uczniami na temat tego, czego i jak się uczą, czyli informacja zwrotna, przynosi oczekiwane efekty. Transparentny proces uczenia się, czyli jasne i znane uczniom cele i kryteria sukcesu oraz systematyczny, partnerski dialog między uczestnikami procesu uczenia się, czyli uczniami i nauczycielami, tworzy klimat bezpieczeństwa, w którym popełnianie błędów jest naturalne i użyteczne, a dzięki wykorzystywaniu ich do uczenia się jest bardzo ważny i użyteczny. Refleksja nad własnym procesem uczenia się oraz kształcenie umiejętności samooceny i czerpanie z czynionych postępów satysfakcji, a także wiara w siebie, świadomość własnych możliwości, motywacja do podejmowania wyzwań, samodzielność w podejmowaniu decyzji, współpraca, czyli uczenie się od siebie nawzajem są niezbędnymi kompetencjami w dorosłym życiu naszych obecnych uczniów. Wszystkie te umiejętności kształtuje, wspiera i rozwija ocenianie kształtujące.
